F/K borsa da sıkça görebileceğiniz kısaltmalardan birisidir. F/K yani fiyat / kazanç bir hissenin, hisse başı kazançlarına oranıdır. Hissenin güncel fiyatının pay başına kara bölünmesi ile bulunur. Bir hisse senedinin fiyatının ucuz mu yoksa pahalı mı olduğunu bulmak için kullanılan yöntemlerden birisidir. Fiyat kazanç oranı ya da daha fazla kullanılan türüyle, F/K oranı yüksek olanlar pahalı, düşük olanlar ise ucuz olarak kabul edilir. Fakat bu her zaman gerçeği yansıtmaz.
Bu Yazıda Bulabilecekleriniz
F/K Oranına Göre Ucuz Mu? Pahalı Mı?
Borsada özellikle yeni başlayan kişilerin yaptığı hatalardan birisi sadece F/K oranına bakarak işlem yapmaktır. Sadece bu orana bakarak işlem yapmak yanlıştır. Çünkü F/K oranı düşük olan bir firma yerinde sayarken F/K oranı yüksek olan bir firmanın değeri yükselmeye devam edebilir. Burada daha çok odaklanmanız gereken sektör bazlı bakmaktır. Aynı sektörde yer alan firmaların fiyat kazanç oranları nasıl değişiyor, aynı sektörde yer alan firmaların fiyat kazanç oranının ortalaması kaç bunu esas almanız daha doğru bilgiler sunacaktır.
Bunun yanında ikinci olarak bakmanız gereken de şirketin ortalama fiyat kazanç değeridir. F/K oranı düşük dursa da ortalamasının üstünde ise bunu fiyatı ucuz olarak nitelendirmek doğru olmaz. Veya tersi durum için ortalaması 20 olan bir şirketin o an F/K oranının 18 olması bu hissenin pahalı olduğunu göstermez. Bu nedenle mutlaka sektör ortalaması kadar şirketin kendi içindeki ortalamasını da göz önünde bulundurur.
Bunun yanında şirketlerin elindeki döviz miktarlarını da dikkate alın. Elinde yüklü miktarda döviz bulunduran firmalar anlık döviz yükselişlerinin yaşandığı aylarda bu tür şirketler yüksek oranda kar açıklayacaktır. Fakat döviz kurları bir dengeye oturduğunda veya düşüş yaşadığında daha düşük kar açıklama durumuna veya zarar açıklama durumuna bile geçebilirler.
Son olarak dikkat etmemiz gereken nokta şirketin büyüme oranıdır. Genel olarak büyüme oranının altında fiyat kazanç oranı olanların ucuz olacağını söyleyebiliriz. Bu durumda sadece fiyat kazanç oranına bakmak sizi yanıltacaktır. Fakat büyüme rakamı ile fiyat kazanç oranını oranlamanız size daha doğru olacaktır. Bu işleme Peg Rasyosu adı verilmektedir.
Özetle fiyat kazanç oranını yorumlarken;
- Şirketin sektöründeki ortalamayı göz önünde bulundurun.
- Şirketin kendi fiyat kazanç oranının ortalamasını göz önünde bulundurun.
- Şirketin elindeki döviz tutarlarını ve o dönem içindeki döviz hareketlerini göz önünde bulundurun.
- Şirketin büyüme rakamları ile fiyat kazanç oranını göz önünde bulundurun. Peg Rasyosuna dikkat edin.
Hisse Bana Ne Kadar Kar Ettirmeli?
Burada beklentileriniz ve diğer yatırım araçlarının getirileri göz önünde bulundurulmalıdır. Örneğin ülkedeki vadeli mevduat ürünleri yıllık yüzde 25 faiz veriyorsa aldığınız hisselerin size bu orandan fazla kazandırmasını istersiniz. Garantili bir yatırım aracı olan vadeli mevduat hesapları bile size %25 kazandırırken yani bir yıl sonunda 100 TL’lik yatırımınızı kesin olarak 125 TL yaparken aldığınız riskli yatırım aracı olan hisselerden bunun daha fazla kazandırmasını beklemelisiniz. Aksi halde hisse senetlerine yatırım yapmak yerine gidip çok düşük riskli olan hatta neredeyse riski bulunmayan vadeli mevduat hesapları gibi yatırım araçlarını tercih etmelisiniz. Bu sayede hem garanti gelir elde edebilir hem de hisseden daha çok kazanç sağlayabilirsiniz.
Bunun yanında beklentileriniz de önemlidir. Paranızı ne kadar yapmak istiyorsunuz, hangi hisse senetlerini kıyaslıyorsunuz, geçmiş dönemler de ne kadar kar ettirmişler tüm bunlara bakarak kar hedefinizi belirlemelisiniz. Tüm bu sebeplerden ötürü net olarak %20 kar ettiren hisse senedi iyidir, bu hisse senedi alınmalıdır gibi bir cümle tamamen yanlış olur.
Özetle bir hissenin ne kadar kar ettirmesi gerektiğini;
- Ülkedeki vadeli mevduat faiz oranlarının kaç olduğu,
- Hisse senedinin geçmiş dönemlerdeki getirisi,
- Aynı sektörde yer alan diğer şirketlerin hisselerinin aynı dönemde getirileri,
- Farklı sektörlerdeki hisselerin getiri durumu gibi sebeplere bakarak belirlemelisiniz. Belli bir oranda kar getiren şirket mantıklıdır demek veya sabit bir oranda getiri beklemek doğru olmaz. Bu 4 temel sebep başta olmak üzere birçok noktaya bakarak bir hisse senedinden ne kadar kar getirmesi gerektiğini belirlemelisiniz.
Tabii ki her zaman hedeflerinizin tutmayabileceğini hisse senetlerinin riskli yatırım araçları olduğunu ve bu tür hesaplama yöntemlerinin sadece birer gösterge olduğunu unutmayın. Hisse senetleri birçok nedenle düşüş veya yükseliş yaşayabilir. Bu nedenle tek bir göstergeye bakarak yatırım yapmayın.
