Bu yazımızda Milli gelir nedir, Milli gelir nasıl hesaplanır? Milli gelir hesaplanırken dikkate alınan kalemler nelerdir gibi soruların cevaplarını bulabilirsiniz.
Bu Yazıda Bulabilecekleriniz
Milli Gelir Nedir?
Ekonominin incelenmesi, genel düzeyinin belirlenmesi ve analiz edilmesi için birçok araç bulunmaktadır. Aynı zamanda bu araçlar kendi içerisinde sınıflandırılmakta ve ekonominin dallarına göre ölçüm yönlendirilmesi yapılmaktadır. Bir ülke ekonomisinin ölçülmesi her ne kadar farklı ekonomik indikatörlere bağlı olsa da ülke ekonomisinin genel analizini yapmak için temel bir kavram bulunmaktadır. Bu temel kavrama, milli gelir denmektedir.
Milli gelir, kavram tanımı açısından bir ülkenin temel yapısını ve ülke ekonomisi potansiyeli hakkında bilgi vermektedir. Bununla birlikte milli gelire etki eden sektör, kurum vb. detaylar ülke ekonomisinin potansiyeli için oldukça önemlidir. Bunun sebebi sektörler, kurumlar vb. kuruluşlar milli gelire ne kadar katkı sağlarsa, ülke ekonomisi için bu kuruluşlar o kadar ön planda olmakta ve önemlidir.
Milli gelir, bir ülke için yılbaşından yılbaşına hesap edilmekte ve bu hesaba göre milli gelir seviyesinin ülke ekonomisi için olumlu veya olumsuz bir durum olduğu analiz edilmektedir.
Milli gelir kavramını daha anlaşılır bir dilde ele alacak olursak;
Milli gelir, bir ülkenin bir yıl boyunca veya bir dönem boyunca üretimi yapılmış mal veya hizmetlerin ülkeye getirdiği net parasal değerdir. Milli gelir belirlenirken, bir yıla veya döneme ait safi milli gelirden, o yıl veya dönem boyunca alınan vergiler toplamı çıkarılmaktadır. Ulaşılan net parasal sonuç milli geliri ifade etmektedir.
Milli Gelir Hesaplama
Bir ülkenin milli geliri hesaplanırken, ülkedeki bireyler esas alınır. Ülkede yaşayan vatandaşların sayısı belirlenir ve bu sayıya göre kişi başına düşen gelir üzerinden milli gelir hesaplanır.
Milli gelir belli verilere göre 3 çeşit farklı yönteme göre hazırlanmaktadır. Hesaplama esnasında alınan veriler TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu)’dan yaklaşık değerler üzerinden hesaplanmakta ve yıllık olarak bu hesaplamalar tekrar veriler incelenerek kontrol edilmektedir.
Milli geliri hesaplama yöntemleri ise şu şekildedir;
Üretim Esaslı Milli Gelir Hesabı
Bir ülkede üretilen mal veya hizmetin miktarı ve bu miktarlar üzerinden verilen fiyatlar toplanarak ortak bir veri oluşturulmaktadır. Daha sonra bu veriler üzerinden üretim esaslı milli gelir hesabı yapılmaktadır.
Gelir Esaslı Milli Gelir Hesabı
Yıl veya dönem sonunda üretimi yapılan mal ve hizmetin toplam faaliyet raporu ortaya çıkarılır. Faaliyet raporunda üretim fonksiyonlarının, üretime verdiği parasal ve katkı payları hesaplanır. Bu payların hesaplanan oranları sonucunda milli gelir hesabı yapılmaktadır.
Harcama Esaslı Milli Gelir Hesabı
Ülke içerisinde yaşayan vatandaşlar veya ülke içerisinde belli bir süre bulunmuş yabancı vatandaşların, yıl boyunca veya yaşadıkları süre zarfında yaptığı tüm harcamalar hesaplanarak, ortaya alım gücü ve bir gelir tablosu getirilir. Bu gelir tablosuna göre milli gelir hesabı yapılmaktadır.
Milli Gelirin Önemi
Milli gelir iktisadi bir kavram olmakla beraber bir ülke ekonomisi için en önemli ekonomik araçlardan bir tanesidir. Diğer ekonomik araçlar göz önünde bulundurulmadığında bir ülkede milli gelirin yüksek olması, ülke içerisindeki refah düzeyinin ortalamanın üzerinde olduğunu, alım gücünün hane halkı tatmin edecek şekilde olduğunu ve ekonomik düzenin istikrarlı olduğunu göstermektedir.
Döviz kuru, ithalat seviyesi ve dış borç gibi etkenler göz önünde bulundurulduğunda milli gelirin yüksek olması her zaman ekonominin iyi durumda olduğunu ifade etmemektedir. Bu sebeple milli gelir hesabının sonucunda devletler para politikası uygularken döviz, dış borç ve ithalat seviyesi gibi kavramları da göz önünde bulundurmalıdır.
